Witamina B12

Rola witaminy B12

W codziennej diecie dostarczamy organizmowi wiele niezbędnych składników odżywczych, w tym witaminy, których sami nie jesteśmy w stanie wytwarzać. Jedną z najważniejszych z nich jest witamina B12 ważna dla układu nerwowego, krwiotwórczego i ogólnego samopoczucia. Witamina B12, znana również jako kobalamina, cyjanokobalamina, hydroksykobalamina lub adenozylokobalamina, to jeden z najważniejszych składników odżywczych, który codziennie powinniśmy dostarczać organizmowi z pożywieniem lub suplementacją. Uczestniczy w wielu ważnych procesach życiowych – bierze udział w przemianach tłuszczów, białek i węglowodanów, wspiera tworzenie czerwonych krwinek, funkcjonowanie układu nerwowego oraz syntezę DNA (czyli materiału genetycznego komórek). Niedobór tej witaminy może prowadzić do takich objawów jak letarg, osłabienie, ból głowy, zanik nerwu wzrokowego, zaburzenia koncentracji, a nawet niedokrwistość (tzw. anemia megaloblastyczna). Organizm nie potrafi sam wytwarzać witaminy B12, dlatego tak ważne jest jej regularne uzupełnianie, najlepiej poprzez dobrze zbilansowaną dietę lub odpowiedni preparat z witaminą B12. Witamina B12 pomaga na wiele rzeczy: wspiera produkcję krwinek, funkcje poznawcze, poprawia koncentrację, nastrój i wspomaga odporność.

Objawy niedoboru witaminy B12

Brak energii, senność, bladość skóry, spadek koncentracji czy drętwienie kończyn to tylko niektóre z objawów mogących świadczyć o niedoborze witaminy B12. Zdarza się, że objawy te są mylnie interpretowane, szczególnie u osób starszych, wegan, wegetarian czy osób z zaburzeniami wchłaniania. Długotrwały niedobór może mieć poważne konsekwencje zdrowotne.

Do czego może prowadzić niedobór witaminy B12?

Niedobór witaminy B12 może rozwijać się powoli i przez długi czas pozostawać niezauważony. Objawy bywają niespecyficzne, dlatego często są mylone z innymi dolegliwościami. Do najczęstszych należą zmęczenie, osłabienie, bladość skóry, senność, zaburzenia pamięci i koncentracji, bóle głowy, a także drętwienie lub mrowienie kończyn. W zaawansowanych przypadkach może dojść do anemii megaloblastycznej oraz zaburzeń neurologicznych i psychicznych, w tym depresji czy stanów lękowych. Niedobór witaminy B12 może dotyczyć różnych grup, zwłaszcza osób starszych, wegan i wegetarian, kobiet w ciąży, osób z chorobami przewodu pokarmowego (np. celiakią, chorobą Leśniowskiego-Crohna), po operacjach bariatrycznych oraz osób przyjmujących leki obniżające kwas żołądkowy (np. Polprazol) czy metforminę (lek na cukrzycę). Wczesne wykrycie i uzupełnienie niedoborów witaminy B12 pozwala uniknąć poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Najlepsze źródła witaminy B12 w diecie

Witamina B12 występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego. Najwięcej znajdziemy jej w wątróbce, czerwonym mięsie, rybach, owocach morza, jajkach i mleku. Osoby, które nie spożywają produktów odzwierzęcych są szczególnie narażone na niedobory, ponieważ rośliny nie zawierają aktywnej biologicznie formy tej witaminy. Dla wegan i wegetarian niezbędne może być włączenie do diety produktów z dodatkiem witaminy B12 (tzw. wzbogacanych) lub regularna suplementacja.

Witamina B12 dla wegan i wegetarian

Dieta roślinna nie dostarcza witaminy B12 w wystarczającej ilości. Osoby eliminujące produkty odzwierzęce powinny regularnie sprawdzać jej poziom i w razie potrzeby sięgać po odpowiednie suplementy lub leki. Na rynku dostępne są preparaty dedykowane weganom, często w postaci metylokobalaminy, bez dodatku żelatyny czy innych składników pochodzenia zwierzęcego. Suplementacja w grupie osób wegan i wegetarian jest nie tylko zalecana, ale w wielu przypadkach niezbędna.

Kiedy warto sięgnąć po witB12?

W grupie osób bardziej narażonych na niedobór witaminy B12 znajdują się osoby starsze, wegetarianie, weganie, kobiety w ciąży, osoby z chorobami przewodu pokarmowego oraz przyjmujące niektóre leki, m.in. metforminę czy inhibitory pompy protonowej (leki na zgagę, refluks). W takich przypadkach suplementacja może skutecznie uzupełnić braki i poprawić ogólne samopoczucie. Dostępne preparaty występują w różnych formach i dawkach, co ułatwia dopasowanie do indywidualnych potrzeb.

Jaka witamina B12?

W aptekach znajdziemy różne formy witaminy B12. Najczęściej spotykane to cyjanokobalamina – stabilna forma syntetyczna oraz metylokobalamina – aktywna biologicznie i gotowa do wykorzystania przez organizm bez dodatkowych przemian. Metylokobalamina może być lepszym wyborem dla osób z zaburzeniami metabolizmu lub wchłaniania B12. Suplementy występują w formie tabletek, kapsułek, kropli doustnych, sprayów podjęzykowych czy tabletek do ssania. Niektórzy szukają też witaminy B12 bez obecności dodatkowych substancji pomocniczych, takimi preparatami bez zbędnych dodatków o "czystym składzie" będą suplementy z witaminą B12 firmy Formeds (Bicaps) lub Yango.

Witamina B12 dla dzieci

Organizm dzieci również potrzebuje odpowiedniego poziomu witaminy B12. U dzieci na diecie roślinnej ryzyko niedoboru jest szczególnie wysokie. Dla dzieci witamina B12 występuje zwykle w zestawach witaminowych lub zestawach witamin z grupy B dla dzieci, np. Hilki B Complex. W przypadku konieczności uzupełnienia witaminy B12 u Twojego dziecka skonsultuj się z lekarzem.

Witamina B12 lek czy suplement?

W aptekach znajdziemy zarówno suplementy witaminy B12, jak i produkty z witaminą B12 zarejestrowane jako leki. Suplementy służą do uzupełnienia codziennej diety, profilaktyki. Produkty lecznicze (leki z witaminą B12) przeznaczone są w terapii niedoborów i dostępne zwykle w formie zastrzyków na receptę. Dla większości osób bez poważnych niedoborów wit B12 wystarczające będą suplementy diety. Jednym z leków dostępnych bez recepty z witaminą B12 jest preparat Vitaminum B12 SF.

Kompleks witamin B czy pojedyncza B12?

Część preparatów zawiera wyłącznie witaminę B12, inne to kompleksy witamin z grupy B, które dodatkowo wspierają metabolizm, układ nerwowy i odporność. W sytuacjach stresu, dużego obciążenia psychicznego lub fizycznego możesz rozważyć preparaty wieloskładnikowe, które wzajemnie się uzupełniają.

Metylokobalamina i inne formy – którą wybrać?

Metylokobalamina, jako forma aktywna, nie wymaga przekształcania w wątrobie i może być lepiej wykorzystywana przez osoby z mutacją MTHFR (zaburzeniem wpływającym na metabolizm niektórych witamin) lub problemami metabolicznymi. Metylokobalamina to też dobry wybór przy zwiększonym zapotrzebowaniu lub niedoborach wynikających z zaburzeń wchłaniania. Coraz więcej preparatów na rynku opiera się właśnie na tej formie, także w formach bez dodatków – odpowiednich dla osób z nietolerancjami.

Po co dbać o odpowiedni poziom witaminy B12?

Zarówno niedobory, jak i nadmiar witaminy B12 mogą wpływać na samopoczucie, funkcjonowanie układu nerwowego, koncentrację i odporność. Suplementacja jest polecana w wielu przypadkach, np. przy diecie roślinnej, dla seniorów, dla osób z zaburzeniami trawienia. W ofercie naszej apteki znajdziesz różne formy witaminy b12, zarówno metylkobalaminę, cyjanokobalaminę, produkty z witaminą B12 bez dodatkowych składników pomocniczych, produkty wielowitaminowe, np. kapsułki B12 Forte Bio-Complex, które poza witaminą B12 zawierają równie cenne dla prawidłowej pracy organizmu żelazo (zob. co na niedobór żelaza), kwas foliowy oraz witaminę B6.